ΟK, το πιάσαμε το νόημα. Κλείνουμε τα μάτια και επιστρέφουμε στην παιδική μας ηλικία. Στα χρόνια της αθωότητας όπως συνηθίζουν να τα αποκαλούν κάποιοι που συνειδητά ξεχνούν ότι οι παιδικές συμπεριφορές είναι αδυσώπητες και σκληρές.
Το ξεχνάμε και εμείς και μπαίνουμε στο κλίμα των ημερών. Γιορτάζουμε τη γέννηση του Χριστού, γιορτάζουμε τις ημέρες της αγάπης, ανοίγουμε (;) τις πόρτες και αφήνουμε τα παιδιά να ψάλλουν τα κάλαντα, ανοίγουμε τις καρδιές μας να μπει μέσα το χαρμόσυνο μήνυμα, βγαίνουμε στους στολισμένους δρόμους, χαμογελάμε στους συνανθρώπους μας, προετοιμαζόμαστε για το άνοιγμα των δώρων που καρτερικά μας περιμένουν κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η μητέρα βγάζει τη γαλοπούλα από το φούρνο, ο πατέρας χαμογελαστός, φορώντας τις παντόφλες που, όπως μας μάθαινε το αναγνωστικό της δευτέρας ή τρίτης Δημοτικού, του έφερνε κάθε απόγευμα η μητέρα που τον περίμενε στην πόρτα να επιστρέψει από την δουλειά και εμείς με τα αδέρφια μας με τα κόκκινα μαγουλάκια μας από τη ζέστη και κυρίως την θαλπωρή, για άλλη μία φορά αναρωτιόμαστε πότε πρόλαβε ο Άγιος Βασίλης να έρθει και στο δικό μας σπίτι, πότε αφού μέχρι αργά το βράδυ παραμέναμε προσηλωμένοι στη φλόγα του τζακιού, ανοίγαμε τις κουρτίνες και ψάχναμε πατημασιές στο χιονισμένο κήπο!
Κλείνουμε τα μάτια και επιχειρούμε να επιστρέψουμε...
...όχι ακριβώς στο παρελθόν αλλά σε μία ιδέα του παρελθόντος, η οποία συνεχίζει να διαμορφώνεται ερήμην μας. Επιστρέφουμε σε μία κατασκευασμένη εικόνα, η οποία συντηρείται, αναπαράγεται και διαιωνίζεται. Μία εικόνα βασισμένη σε μία σειρά μύθων, παρεξηγήσεων, αποκλεισμών και ψυχαναγκαστικών εμμονών.
Τέτοιες ημέρες γιορτινές, το κλίμα αλλάζει, πέφτουν οι ρυθμοί και η ευτυχία και η χαρά προβάλουν ως μονόδρομοι. Τέτοιες ημέρες είμαστε υποχρεωμένοι να νιώθουμε ευτυχισμένοι, να γελάμε. Οι ειδήσεις αλλάζουν περιεχόμενο, το πρωτόκολλο ακολουθείται πιστά και εκτός από το άναμμα των φώτων στα μεγαλύτερα Χριστουγεννιάτικα δέντρα των μητροπόλεων του πλανήτη, παρακολουθούμε τα κάλαντα των Χριστουγέννων, τα πιο αστεία βίντεο της χρονιάς, θα ξαναδούμε τον Άγιο Βασίλη με την κόκκινη στολή του, να ξεκινά το μακρύ του ταξίδι και όλα αυτά διανθισμένα με ατελείωτες διασκευές Santa Claus is coming to town!
Τέτοιες ημέρες απαγορεύεται η γκρίνια, απαγορεύονται οι αντιπαραθέσεις, απαγορεύεται η θλίψη και κάθε διαφορετική οπτική από τη χαρμόσυνη αντιμετωπίζεται σαν κακό σημάδι στο κορμί!
Όταν όλα αυτά ισχύουν το σύστημα λειτουργεί.
Τη φετινή χρονιά όμως, όπου όλα είναι διαφορετικά και όλα έχουν αποκτήσει διαφορετικό νόημα, η προσπάθεια να επιβληθεί το "πνεύμα" των Χριστουγέννων είναι πιο πλαστή από ποτέ, είναι πιο άκαιρη, πιο αποκαρδιωτική, πιο μίζερη και πιο αναποτελεσματική από κάθε άλλη φορά.
Φέτος, στη συνολική κατάρρευση φαίνεται να καταρρέουν και τα Χριστούγεννα, φέτος, είναι πολύ πιο δύσκολο να κάνεις τη σύμβαση, να αποδεχθείς ως αληθινούς τους μύθους, να αφουγκραστείς την αισιοδοξία της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας, να ευχηθείς από την καρδιά σου για τη νέα χρονιά, χωρίς να ανεβαίνει ένας κόμπος και να σου πιέζει την αναπνοή.
Δεν αρνούμαι τη χαρά της γιορτής, δεν αρνούμαι την κυτταρική μνήμη, η οποία ορίζει εδώ και πολλούς αιώνες το "κλείσιμο του διακόπτη" αυτές τις ημέρες του χρόνου, δεν υποτιμώ το αταβιστικό μας παρελθόν, δεν αμφισβητώ την αγάπη που ίσως κρύβεται πίσω από την ανταλλαγή των δώρων, δεν μειώνω την έκσταση μπροστά στα παγανιστικά στολισμένα δεντράκια, ούτε το ενδιαφέρον μείγμα που προέκυψε από την επίσης αιώνια κυριαρχία του Χριστιανισμού. Απλά θεωρώ υπερτιμημένο το αίσθημα της χαράς, ιδιαίτερα όταν αυτή στηρίζεται πάνω σε πλασματικές εμπειρίες και όταν πολύ περισσότερο είναι το αποτέλεσμα μιας "κοινωνικο-μιντιακής" πίεσης και ενός εξαναγκασμού.
Δεν αρνούμαι ούτε δράμι από την αξία του παχουλού Αγίου, ούτε στέκομαι στις λεπτομέρειες του ηχηρού αποτυπώματός του πάνω στη ζυγαριά ή πολύ περισσότερο στο πως προέκυψε το χρώμα της στολής του. Αλλά δεν μπορώ, ιδιαίτερα φέτος να ξεχάσω ότι κάπου στην πορεία χάθηκε το νόημα, ότι από το παραμύθι εκδιώχθηκε το μήνυμα, ότι η ανταλλαγή εξελίχθηκε σε αγορά, ότι το νόημα αποστειρώθηκε, έχασε την επαφή του με την ιστορία, τη ζωή και ήταν θέμα χρόνου ακόμη και αυτή η γλυκιά ιστορία να αμφισβητηθεί και να καταρρεύσει.
Λυπάμαι που χαλάω το κλίμα των Χριστουγέννων αν και δεν νομίζω ότι φέτος υπάρχει κλίμα Χριστουγέννων.
Λυπάμαι που χαλάω το κλίμα, αλλά δεν θυμάμαι ποτέ σαν παιδί να περιμένω τον Άγιο Βασίλη, ίσως γιατί η Μικρασιάτισσα Γιαγιά μου τον περιέγραφε ως ένα αδύνατο ξερακιανό άνθρωπο που κυκλοφορούσε στους δρόμους με κουρελιασμένα ρούχα και ποτέ δεν μπόρεσε να περάσει στο υποσυνείδητο μου (ή όπως αλλιώς ονομάζεται αυτή η αναδίφηση στο ιστορικό παρόν του καθενός μας) ως μία μαγική φιγούρα.
Λυπάμαι που χαλάω το κλίμα αλλά τα παραμύθια της, μιλούσαν για μαγικούς βράχους για "Ατς Καπουγιού" συνθήματα που άνοιγαν τα Βουνά και αποκάλυπταν αμύθητους θησαυρούς. Μιλούσαν ταυτόχρονα για "Καπά Καπουγιού"(το κλείσιμο των βουνών). Στα παραμύθια της υπήρχε και η τιμωρία, υπήρχε και η θλίψη, ίσως γιατί τότε δεν είχε ανακαλυφθεί και επιβληθεί το Happy End. Οι άνθρωποι στα τότε παραμύθια, ήταν αληθινοί γίνονταν έρμαια της ματαιοδοξίας, της απληστίας και της αίσθησης ότι εύκολα μπορούσαν να κατακτήσουν τα πάντα.
Λυπάμαι που το θυμίζω, αλλά ακόμη και το κοριτσάκι με τα σπίρτα δεν κατάφερε να περάσει την πόρτα, δεν μπόρεσε να καθίσει στο στολισμένο γιορτινό τραπέζι, ίσως γιατί τότε τα παραμύθια δεν ήταν και τόσο παραμυθένια.
Λυπάμαι που χαλάω το κλίμα αλλά ακόμη και στις χριστουγεννιάτικες ταινίες που σημάδεψαν τα πρώτα εφηβικά μας χρόνια, θυμάμαι τη λατέρνα του Μάνου Χατζιδάκι να περνάει κάτω από το παράθυρο και βλέπω την Αντιγόνη Βαλάκου και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ να λικνίζονται νωχελικά, κουρασμένοι από το χρόνο και τις διαδοχικές απογοητεύσεις μέσα στο ίδιο γραφείο με τις κλωστές να γεμίζουν τα ράφια.
Λυπάμαι πολύ που το λεω αλλά η ζωή δεν έχει undo. Δεν μπορείς να αλλάξεις τις αποφάσεις που πήρες και σε οδήγησαν εδώ που βρίσκεσαι σήμερα, δεν μπορείς να κλείνεις διαρκώς τα μάτια και να εύχεσαι τα πράγματα να ήταν αλλιώς. Δεν μπορείς να επιστρέψεις στο παρελθόν, δεν υπάρχει ημέρα της Μαρμότας, τα πάντα κινούνται με μία αδυσώπητη ταχύτητα και πάντα προς τα εμπρός.
Λυπάμαι που χαλάω το κλίμα, αλλά οι φετινές γιορτές δεν θα γίνουν σε χιονισμένο τοπίο και για αυτό δεν φταιει ο κακός μας ο καιρός.
Δεν φταιει το βαρομετρικό χαμηλό, φταιει ότι όλα τα τελευταία πολλά χρόνια, υπερτιμήσαμε τη χαρά, αγνοήσαμε την ευεργεσία της θλίψης, προσπαθήσαμε να σταματήσουμε το ρολόι, να βγάλουμε τους δράκους από τα παραμύθια, να αγνοήσουμε τις βάσεις μας και στηρίξαμε όλη μας την κοινωνική και πολιτισμική μας ανάπτυξη σε εισαγωγές.
Υπερτιμήσαμε τη χαρά, γίναμε Δυτικοί στην κατανάλωση προζάκ, επενδύσαμε σε χαρουμενιές χωρίς υπόβαθρο, θεωρήσαμε τη θλίψη ως μιζέρια και την αποκλείσαμε με κάθε τρόπο από την ψυχοσύνθεσή μας, φοβηθήκαμε το χειμώνα, ενισχύσαμε την πλασματική μονομέρεια και τώρα που έφτασε η ώρα να σπάσουμε τον κουμπαρά, αποδείχθηκε ότι η λίρα τελικά ήταν κάλπικη!
Μέσα σε αυτή την αφύσικη ζέστη και τη λήθη, είναι παράλογο να ψάχνεις για συμπέρασμα.
Κυριάκος Αργυρόπουλος 27/12/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου